Niektórzy autorowie mówiąc o swoich dziełach powiadają: Moja książka, mój komentarz, moja historia itd. Trąci to mieszczuchem, który mając jakąś tam kamieniczynę, ciągle ma pełno „u mnie” w gębie. Lepiej by rzekli: Nasza książka, nasz komentarz, nasza historia itd. – zważywszy, iż zazwyczaj jest w tym o wiele więcej cudzego niż ich własnego (Blaise Pascal, Myśli, Warszawa 1983, przekład T. Boy-Żeleński)
Analizowałem niedawno pewną kwestię dotyczącą odpowiedzialności wekslowej wystawcy weksla własnego.
W ramach tzw. researchu w pierwszej kolejności sięgnąłem do mojej „perełki” z zakresu literatury wekslowej – przedwojennego komentarza napisanego przez dr. Ignacego Rosenblütha (po wojnie zmienił nazwisko na Różański), a konkretnie do komentarza do art. 104, regulującego odpowiedzialność wekslową wystawcy weksla własnego.
Następnie – Legalis i komentarz do tego artykułu autorstwa Lidii Bagińskiej (adwokat, była sędzia Trybunału Konstytucyjnego) oraz Marka Czarneckiego (adwokat, były poseł do Parlamentu Europejskiego). Jak pewnie wiecie, w Legalisie jest elektroniczna wersja książki tych autorów: Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, obecnie wyd. 6 z roku 2013, opublikowane przez renomowane niemieckie Wydawnictwo C.H. Beck.
Pierwsze wydanie tego komentarza ukazało się w roku 1998 i trzeba przyznać, robiło wrażenie – nie tylko z powodu ceny (115 zł – wówczas duża część mojego studenckiego budżetu 🙂 ). Autorzy, nie mający na koncie ani jednej publikacji, nie tylko z zakresu prawa wekslowego i czekowego (opieram się na danych z Bibliografii PAN w LEXie), wydali bowiem komentarz, który sami określili w Przedmowie jako:
największe opracowanie z zakresu prawa wekslowego i czekowego jakie ukazało się od czasów przedwojennych.
Wydaje się, że genezę powstania tego komentarza po części wyjaśnia Przedmowa do ostatniego, 6. wydania, gdzie autorzy wskazują, że:
Komentarz, powstał przy wykorzystaniu dorobku piśmiennictwa i najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego, oraz wieloletniego doświadczenia adwokackiego autorów. [wytłuszczenie moje]
Lektura obydwu wskazanych wyżej komentarzy do art. 104 prawa wekslowego potwierdziła bowiem, że komentarz L. Bagińskiej i M. Czarneckiego rzeczywiście powstał przy wykorzystaniu dorobku piśmiennictwa…
Można tam znaleźć niemal identyczne zdania lub nawet całe akapity zaczerpnięte z komentarza I. Rosenblütha, przy czym bez jakiegokolwiek zaznaczenia, że chodzi o przywołanie poglądów innego autora.
Z ciekawości, zacząłem sprawdzać, jak wyglądają komentarze do poprzednich artykułów: 103, 102 itd. Doszedłem w ten sposób do artykułu 86 – na więcej niestety nie miałem już ani ochoty ani czasu.
Wyniki porównania obydwu komentarzy przedstawiam poniżej – poprzez zestawienie fragmentów z komentarza I. Rosenblütha z cytatami z komentarza L. Bagińskiej i M. Czarneckiego.
Przy czym, żeby była jasność – fragmenty komentarza I. Rosenblütha (w formie skanów) pochodzą z książki: Prawo wekslowe. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 1994, PIA PRINT s.c., opracowano na podstawie wydania Księgarni Powszechnej, Kraków 1936. W odniesieniu do tego komentarza przywołuję numer strony.
Z kolei cytaty z komentarza L. Bagińskiej i M. Czarneckiego pochodzą z elektronicznej jego wersji (6. wydanie, 2013) zamieszczonej w Legalisie (zweryfikowałem jednak ich zgodność z wydaniem papierowym). Przy cytatach podaję numer brzegowy (Nb.) komentarza pod danym artykułem. [UWAGA – po kilku miesiącach od ukazania się niniejszego posta, elektroniczna wersja komentarza zamieszczona w Legalisie została zmieniona, poprzez dodanie odwołań do komentarza I. Rosenblütha… :)).
Komentarz do art. 86
Rosenblüth, s. 321/322:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 5 i 6:
Organ sporządzający protest powinien pod rygorem odpowiedzialności za szkodę umieścić w dokumencie protestu wszystkie części składowe wymienione w art. 86. […]
Protest jest ważny, jeżeli elementy składowe protestu wynikają choćby pośrednio z innych jego części, np. do zaznaczenia w proteście odmowy zapłaty wystarczy wzmianka, że protest złożono bezskutecznie.
Rosenblüth, s. 322:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 6:
Celem protestu jest stwierdzenie przez osobę publicznego zaufania, że bezskutecznie żądano przyjęcia lub zapłaty, lub też wydania wtóropisu lub oryginału weksla.
Rosenblüth, s. 322:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 7:
Obok części składowych wymienionych w art. 86 protest może zawierać także inne części składowe jak np. stwierdzenie częściowej zapłaty lub stwierdzenie, że wezwania o zapłatę dokonano poza lokalem protestata za zgodą posiadacza weksla i protestata.
Zbędne są wszelkie inne klauzule poza wymienionymi w art. 86, a w szczególności zbędna jest klauzula „złożyłem protest”.
Rosenblüth, s. 322:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 9:
Jeżeli protest z jakiejkolwiek przyczyny jest nieważny, to w przypadkach, w których protest był warunkiem zwrotnego poszukiwania, zwrotnie zobowiązani są zwolnieni z odpowiedzialności wekslowej.
Jeżeli pod wpływem błędnego mniemania o ważności protestu zwrotnie zobowiązany wykupił weksel, może żądać zwrotu na podstawie przepisów o nienależnym świadczeniu (art. 410 KC).
Rosenblüth, s. 323:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 13:
Warunkiem skuteczności protestu z powodu niezapłacenia lub odmowy wydania wtóropisu lub oryginału jest materialna zgodność osoby formalnie z weksla legitymowanej z osobą, na której żądanie protest założono.
Natomiast przy proteście z powodu odmowy przyjęcia, braku daty przyjęcia lub wizy, obojętne jest, na czyje żądanie dokonano protestu.
Protest chroni prawa tylko osoby, na której żądanie go założono.
Rosenblüth, s. 328:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 17:
Jeżeli w lokalu protestata organ sporządzający protest zastanie jakąś osobę, która fałszywie przedstawi się za protestata, chociaż jest to inna osoba, np. krewny protestata, a organ w zaufaniu do tego oświadczenia wezwie ją o świadczenie, stwierdzając w dokumencie protestu (obiektywnie mylnie), że wezwał protestata, to protest będzie ważny, a na protestata przejdą wszelkie ujemne skutki protestu skoro pozostawia w swym lokalu osoby, które wprowadziły w błąd organ sporządzający protest.
Rosenblüth, s. 327:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 18:
W proteście należy wymienić osobę fizyczną, do której skierowano wezwanie o świadczenie, w przeciwnym bowiem razie protest będzie bezskuteczny. Bezskuteczny jest protest weksla domicylowanego w Banku Pomorskim S.A., w którym podano, że wezwano do zapłaty sumy wekslowej Bank Pomorski S.A. w Szczecinie, ponieważ protest powinien opiewać „wezwano Jana Brońskiego, Prezesa Zarządu Banku Pomorskiego S.A. w Szczecinie”.
Rosenblüth, s. 328:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 22 i 24:
Po przybyciu do lokalu protestata organ sporządzający protest powinien przedstawić bądź okazać weksel i wezwać protestata o właściwe świadczenie. W proteście nie jest konieczne stwierdzenie, że protestatowi okazano weksel, ponieważ mieści się już to w stwierdzeniu, że nastąpiło wezwanie o świadczenie, którego integralną część stanowi okazanie weksla. Wezwanie o świadczenie powinno podawać rodzaj świadczenia, którego domaga się organ sporządzający protest, a w szczególności powinno podawać, czy domaga się przyjęcia, zapłaty, wizy, wydania wtóropisu lub oryginału. Wezwanie nie musi mieć formy imperatywnej, a organ sporządzający protest nie musi użyć słowa „wzywam” lecz może przybrać także przyjętą formę grzecznościową, np. „proszę zapłacić sumę wekslową” lub „czy Pan wykupi weksel”. […]
Organ sporządzający protest nie ma obowiązku ani prawa do wzywania protestata o podanie przyczyny odmowy świadczenia, ponieważ protestat może nie składać żadnego oświadczenia.
Rosenblüth, s. 329:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 23 i 22:
Brak stwierdzenia, że protestat nie uczynił zadość wezwaniu skierowanemu do niego, stanowi poważną wadliwość, ale nie unieważnia protestu, ponieważ bezskuteczność wezwania wynika z samego faktu założenia protestu.
W proteście nie jest konieczne stwierdzenie, że protestatowi okazano weksel, ponieważ mieści się już to w stwierdzeniu, że nastąpiło wezwanie o świadczenie, którego integralną część stanowi okazanie weksla.
Rosenblüth, s. 329:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 24:
Jeżeli dokument protestu nie zawiera żadnej wzmianki o oświadczeniu protestata, to okoliczność ta nie unieważnia protestu, lecz w tym przypadku przyjąć należy, że protestat nie złożył żadnego oświadczenia. Ponieważ organ sporządzający nie jest pełnomocnikiem posiadacza weksla, to oświadczenia złożone przez protestata nie mogą być uważane za wiążące, np. oświadczenie, że zapłaci sumę wekslową w pewnych ratach, ale oświadczenie takie może mieć w procesie znaczenie dowodowe.
Rosenblüth, s. 327:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 25:
Po przybyciu do lokalu protestata organ sporządzający protest powinien zapytać o protestata, o ile ten nie jest mu osobiście znany. Jeżeli stwierdzi, że protestata nie zastał, to może się oddalić stwierdzając w proteście, że protestata nie zastał. Nie ma w tym przypadku obowiązku dowiadywania się, gdzie protestat się znajduje, ani dopytywania się o pełnomocników protestata poza przypadkiem, gdy protestatem nie jest osoba fizyczna, ponieważ wówczas ma obowiązek zbadać, czy w lokalu znajduje się przedstawiciel upoważniony do takich czynności.
Rosenblüth, s. 326:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 25:
Jeżeli organ sporządzający protest zastanie lokal protestata zamknięty, to powinien to stwierdzić w proteście, a stwierdzenie to jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że osoby, przeciw której protest ma być dokonany, nie zastano w jej lokalu.
Za zamknięty można jednak uważać lokal tylko w sytuacji, jeżeli go nie otworzono mimo zadzwonienia lub zapukania i odczekania stosowanej chwili albo na którym już z odpowiednich napisów, np. co do godzin otwarcia lokalu wynika, że jest w danej chwili zamknięty. Jeżeli organ sporządzający protest zastawszy lokal protestata zamknięty oddali się, nie usiłując przez dzwonienie, pukanie skomunikować się z protestatem, który w danej chwili przebywał rzeczywiście wewnątrz lokalu, a okoliczność ta będzie udowodniona w proteście, wówczas protest będzie bezskuteczny, skoro nieprawdziwe jest w tym wypadku stwierdzenie protestu, że protestata nie zastano.
Stwierdzenie bowiem w proteście, że organ sporządzający protest zastał lokal protestata zamknięty, ma tylko o tyle znaczenie prawne, o ile jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że protestata nie zastano.
Rosenblüth, s. 331:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 30:
W celu umożliwienia kontroli, czy protest sporządzono we właściwym czasie, należy w proteście podać datę, w której wezwania dokonano lub bezskutecznie starano się dokonać.
Oznaczenie daty obejmuje dzień, miesiąc i rok. Obojętne jest, w którym miejscu dokumentu protestu podano datę. Podanie godziny dokonania protestu jest zbędne.
Brak cyfry roku można uzupełnić przy pomocy interpretacji.
Rosenblüth, s. 331:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 31 i 32:
Brak oznaczenia w proteście, ile egzemplarzy weksla przedstawiono i jakie, nie powoduje nieważności protestu, o ile weksel był wystawiony w jednym tylko egzemplarzu.
Oznaczenie, ile egzemplarzy weksla przedstawiono i jakie, ma na celu stwierdzenie, czy odmowa świadczenia była uzasadniona z tego powodu, że trasatowi nie przedstawiono wszystkich tych egzemplarzy weksla, na których dokonał przyjęcia.
Rosenblüth, s. 331/332:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 33 i 34:
Podpis i pieczęć urzędowa organu sporządzającego protest stanowi istotny wymóg ważności protestu. Dopiero z chwilą położenia podpisu na dokumencie protestu, protest jest dokonany. Podpis powinien obejmować całą treść dokumentu protestu i dlatego należy go położyć na końcu dokumentu. Zbędne jest podanie tytułu organu sporządzającego protest.
Pieczęcią urzędową jest pieczęć notariusza lub urzędu pocztowego.
Przy proteście pocztowym protest podpisuje ten funkcjonariusz pocztowy, który wzywał protestata do świadczenia. […]
Protest powinien zawierać również numer protestu, a przy proteście notarialnym numer bieżący księgi protestów.
Opuszczenie jednak numeru w dokumencie protestu nie powoduje nieważności protestu.
Rosenblüth, s. 332:
Bagińska/Czarnecki, art. 86, Nb. 36:
Jeżeli trasat, któremu przedstawiono weksel do przyjęcia, zażądał, aby mu dano czas do namysłu i przedstawiono weksel ponownie do przyjęcia następnego dnia po pierwszym przedstawieniu, organ sporządzający protest powinien pod rygorem odpowiedzialności za szkodę żądanie to stwierdzić w proteście.
Komentarz do art. 87
Rosenblüth, s. 336:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 7:
Mimo podania lokalu w wekslu organ sporządzający protest powinien go złożyć w tym lokalu, w którym protestat w chwili sporządzenia protestu ma swą właściwą siedzibę lub miejsce zamieszkania. To samo dotyczy przypadku, gdy protestat przeprowadził się do innego lokalu lub jeżeli podanie lokalu w wekslu było błędne.
Rosenblüth, s. 336:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 9:
Jeżeli protestat ma kilka lokali w tej samej miejscowości, to właściwy jest ten lokal, w którym znajduje się zarząd przedsiębiorstwa.
Rosenblüth, s. 337:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 9:
Jeżeli protestat ma w tej samej miejscowości kilka oddziałów swego przedsiębiorstwa, a protestatem nie ma być oddział, oznaczony w samym wekslu, wówczas czynności zachowawcze można spełnić wobec któregokolwiek oddziału.
Rosenblüth, s. 337:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 11:
W razie śmierci protestata czynności zachowawcze należy spełnić w lokalu zmarłego, a gdy ten jest zamknięty, zbędne jest poszukiwanie spadkobierców.
Rosenblüth, s. 338:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 16:
Do zmiany lokalu, w którym ma być protest dokonany, potrzebna jest zgoda posiadacza weksla, czyli osoby, która żąda protestu oraz protestata. Niepotrzebna jest zgoda innych uczestników stosunku wekslowego jak, np. żyrantów, wystawcy.
Rosenblüth, s. 337 i 338:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 17:
Za zgodą stron zainteresowanych można czynności zachowawczych dokonać w innym miejscu niż lokal wskazany w samym wekslu lub lokal przedsiębiorstwa protestata, lub ewentualnie, jego mieszkanie, np. u notariusza, w banku, tam gdzie protestata zastano, byle tylko nastąpiło to w tej samej miejscowości. Zgoda stron zainteresowanych może uzasadniać zmianę lokalu, w którym protest ma być dokonany w obrębie tej samej miejscowości. Nie może nigdy uzasadnić zmiany miejscowości, ponieważ protest pod rygorem nieważności musi być dokonany w tej miejscowości, która wynika z treści samego weksla.
Rosenblüth, s. 340:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 19:
Jeżeli w tej samej miejscowości jest kilka osób o tym samym nazwisku, obowiązkiem organu sporządzającego protest jest zaciągnięcie informacji u posiadacza weksla i jego wekslowych poprzedników co do ustalenia bliższego oznaczenia protestata.
Protest jest jednak ważny, jeżeli dokonano go w lokalu którejkolwiek osoby o tym samym nazwisku i imieniu, w tej samej miejscowości.
Rosenblüth, s. 339:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 20:
Należy w proteście jedynie stwierdzić, że w danej miejscowości nie można było odnaleźć lokalu przedsiębiorstwa lub mieszkania protestata. Nie wystarczy jednak stwierdzenie w proteście, że pod podanym w wekslu adresem protestat nie mieszka. Konieczne jest natomiast, aby wzmianka o niemożności odnalezienia lokalu protestata obejmowała lokal przedsiębiorstwa i lokal mieszkania.
Rosenblüth, s. 339:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 21:
Odszkodowania może żądać każdy uczestnik zobowiązania wekslowego, który przez zaniedbanie poniósł szkodę.
Rosenblüth, s. 339:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 21:
Niedokładność poszukiwań zachodzi, jeżeli organ sporządzający protest za lokal protestata mylnie poczyta lokal innej osoby na skutek tego, że w poszukiwaniach swych nie dołożył należytej staranności przy sprawdzeniu osób, u których zasięgał informacji.
Rosenblüth, s. 339:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 24:
Jeżeli organ sporządzający protest stwierdzi w proteście, że nie można było odnaleźć lokalu przedsiębiorstwa lub mieszkania protestata, to wykluczony jest zarzut, że organ ten w ogóle nie czynił poszukiwań lub czynił je nieudolnie i bez należytej staranności. Stwierdzenie to bowiem stwarza domniemanie iuris ac de iure, że rzeczywiście nie można było odnaleźć lokalu protestata, wykluczając zarzut nieważności protestu z powyższego powodu.
Rosenblüth, s. 339:
Bagińska/Czarnecki, art. 87, Nb. 25:
Mimo przepisu art. 87 ust. 2 dopuszczalny jest zarzut, że organ sporządzający protest nie dokonał protestu w tej miejscowości, w której według treści weksla powinien był to uczynić, np. w miejscowości, w której weksel był płatny.
Przepis art. 87 ust. 2 odnosi się tylko do zaniedbania lub niedokładności poszukiwań w obrębie właściwej miejscowości do której jednak organ sporządzający protest musi się udać, aby tam dokonać protestu.
Komentarz do art. 88
Rosenblüth, s. 341:
Bagińska/Czarnecki, art. 88, Nb. 5:
Nie powoduje nieważności protestu, jeżeli pisania protestu nie zaczęto od samego brzegu lub bezpośrednio po ostatnim oświadczeniu, np. po ostatnim indosie tak, że pozostawiono wolne miejsce na odwrotnej stronie weksla.
Rosenblüth, s. 340:
Bagińska/Czarnecki, art. 88, Nb. 8:
Nieważność protestu powoduje umieszczenie protestu na osobnej karcie niepołączonej z wekslem lub umieszczenie omyłkowe protestu na niewłaściwym wekslu, której to pomyłki nie można już później sprostować.
Komentarz do art. 90
Rosenblüth, s. 342:
Bagińska/Czarnecki, art. 90, Nb. 3 i 5:
Jeżeli posiadacz weksla nie dostarczył notariuszowi odpisu weksla, notariusz sam może go sporządzić stwierdzając jego zgodność z oryginałem.
Brak zaznaczenia na oryginale weksla o fakcie sporządzenia protestu na odpisie nie powoduje nieważności protestu. […]
Podstawą protestu z powodu niewydania oryginału jest ten odpis, który znajduje się w posiadaniu osoby upoważnionej do odbioru oryginału weksla.
Komentarz do art. 91
Rosenblüth, s. 343:
Bagińska/Czarnecki, art. 91, Nb. 3:
Organ sporządzający protest ma nie tylko upoważnienie, ale i obowiązek przyjęcia zapłaty całkowitej lub częściowej
Rosenblüth, s. 343:
Bagińska/Czarnecki, art. 91, Nb. 4:
Jeżeli weksel nie był w chwili wręczenia go organowi sporządzającemu protest pokwitowany przez posiadacza weksla, wówczas na żądanie protestata powinien go pokwitować organ sporządzający protest i wydać protestatowi tylko za zapłatą całej sumy wekslowej wraz z kosztami organu.
Rosenblüth, s. 343:
Bagińska/Czarnecki, art. 91, Nb. 5:
Jeżeli organ sporządzający protest wbrew obowiązkowi odmówi przyjęcia zapłaty częściowej, protest jest do wysokości ofiarowanej zapłaty bezskuteczny, a organ sporządzający protest odpowiada za wynikłą stąd szkodę zarówno wobec dłużnika, jak i wierzyciela.
Rosenblüth, s. 343:
Bagińska/Czarnecki, art. 91, Nb. 6:
Poza ustawowym upoważnieniem do odbioru i pokwitowania zapłaty organ sporządzający protest nie ma z mocy ustawy pełnomocnictwa do innych czynności.
Organ sporządzający protest nie ma z mocy samej ustawy prawa do przyjmowania oświadczeń od protestata skierowanych do osoby żądającej protestu, ani prawa do składania w jej imieniu jakichkolwiek oświadczeń. Organ sporządzający protest nie ma upoważnienia do przyjmowania od protestata oświadczeń, np. o potrąceniu, uznaniu długu, przyrzeczeniu zapłaty za kilka dni lub dokonaniu zapłaty w ratach skierowanych do osoby żądającej protestu. Wszelkie oświadczenia protestata stwierdzone w proteście mogą mieć tylko znaczenie dowodowe.
Komentarz do art. 92
Rosenblüth, s. 344:
Bagińska/Czarnecki, art. 92, Nb. 4:
Obowiązek zostawienia zawiadomienia o dokonaniu protestu istnieje przy wszelkiego rodzaju protestach w przypadku, gdy organ sporządzający protest odnajdzie lokal protestata, ale nie zastanie w nim ani protestata, ani jego pełnomocnika upoważnionego do czynności wekslowych.
Rosenblüth, s. 345:
Bagińska/Czarnecki, art. 92, Nb. 6:
Jeżeli organ sporządzający protest nie zastanie protestata i mimo tego nie zostawia zawiadomienia, to okoliczność ta nie wywiera żadnego wpływu na ważność protestu, ponieważ celem zawiadomienia z art. 92 jest umożliwienie protestatowi wykupienie weksla po proteście, a przez to oszczędzenie kosztów wzrastających przez zwrotne poszukiwanie.
Nieprawidłowość zawiadomienia co do treści lub sposobu zostawienia zawiadomienia również nie wpływa na ważność dokonanego protestu, lecz uzasadnia jedynie obowiązek organu sporządzającego protest do wynagrodzenia szkody spowodowanej przez to zaniedbanie. […]
Organ protestujący odpowiada za szkodę powstałą na skutek zaniechania zawiadomienia pod warunkiem, że osoba dochodząca odszkodowania udowodni, iż przez to zaniedbanie poniosła szkodę.
Komentarz do art. 97
Rosenblüth, s. 355:
Bagińska/Czarnecki, art. 97, Nb. 4-6:
Sąd zawiadamia o wszczęciu postępowania amortyzacyjnego, jak też i o jego wyniku trasata i wszystkich dłużników wekslowych wskazanych przez żądającego umorzenia weksla. […]
Pozbawienie mocy zwalniającej z zobowiązania zapłaty dokonanej do rąk posiadacza weksla dotyczy tylko tego dłużnika wekslowego, któremu sąd doręczył zawiadomienie o wszczęciu postępowania amortyzacyjnego i dotyczy tylko zapłaty dokonanej po doręczeniu tego zawiadomienia.
Zapłata do rąk posiadacza zwalnia z zobowiązania tylko wówczas, jeżeli posiadacz lub dłużnik z wykupionym wekslem zgłosi się w toku postępowania amortyzacyjnego i zapobiegnie umorzeniu weksla. Warunkiem skuteczności zapłaty jest umorzenie postępowania amortyzacyjnego na skutek zgłoszenia się posiadacza weksla oraz oddalenie powództwa o wydanie weksla.
Jeżeli weksel zostanie uznany za umorzony, to zapłata będzie bezskuteczna, choćby nastąpiła do rąk osoby materialnie uprawnionej.
Skutki te dotyczą tylko zapłaty takiego weksla, który jest zgodny w istotnych częściach z opisem weksla podanym w zawiadomieniu sądowym o wszczęciu postępowania amortyzacyjnego.
Komentarz do art. 98
Rosenblüth, s. 356:
Bagińska/Czarnecki, art. 98, Nb. 4:
Osoba żądająca umorzenia weksla chcąc dochodzić roszczenia z zaginionego weksla nie musi wyczekiwać na przeprowadzenie całego postępowania amortyzacyjnego i wydanie orzeczenia uznającego weksel za umorzony, lecz może z chwilą nadejścia terminu płatności dochodzić roszczenia o zapłatę.
Rosenblüth, s. 356:
Bagińska/Czarnecki, art. 98, Nb. 7:
Wprawdzie art. 98 nie podaje właściwości miejscowej sądu, do depozytu którego należy w wypadku z art. 98 złożyć sumę wekslową, ale z przepisu art. 96 i 97 wynika, że właściwy jest sąd miejsca płatności weksla.
Rosenblüth, s. 357:
Bagińska/Czarnecki, art. 98, Nb. 7:
Złożenie sumy wekslowej do depozytu sądowego z powodu wdrożenia postępowania amortyzacyjnego zwalnia danego dłużnika z zobowiązania zarówno wobec osoby, której weksel zaginął, jak i wobec ewentualnego nabywcy zaginionego weksla.
Rosenblüth, s. 356:
Bagińska/Czarnecki, art. 98, Nb. 8:
Zapłata za zabezpieczeniem polega na tym, że osoba, której weksel zaginął i na której rzecz wszczęto postępowanie amortyzacyjne, przy otrzymaniu sumy wekslowej wręcza dłużnikowi zabezpieczenie, z którego dłużnik ma prawo zaspokoić swe ewentualne roszczenie o zwrot zapłaconej sumy wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu zwłoki, o ile osoba, która otrzymała zapłatę sumy wekslowej, nie uzyska w sądzie orzeczenia uznającego weksel za umorzony.
Rosenblüth, s. 356:
Bagińska/Czarnecki, art. 98, Nb. 8:
Zapłata sumy wekslowej za zabezpieczeniem zwalnia danego dłużnika z zobowiązania wekslowego tylko pod warunkiem, że sąd wyda orzeczenie uznające weksel za umorzony. Jeżeli jednak sąd umorzy postępowanie amortyzacyjne, wówczas zapłata do rąk tej osoby nie zwalnia z zobowiązania wobec posiadacza weksla, wobec którego dłużnik mimo tej zapłaty może popaść w zwłokę.
Dłużnik, który dokonał zapłaty na rzecz osoby, która uzyskała wszczęcie postępowania amortyzacyjnego, może w razie umorzenia postępowania domagać się zwrotu zapłaconej sumy z ustawowymi odsetkami z tytułu zwłoki.
Komentarz do art. 100
Rosenblüth, s. 359/360:
Bagińska/Czarnecki, art. 100, Nb. 7:
Na podstawie orzeczenia o weksel za umorzony można wykonywać prawa wekslowe, o ile weksel w chwili zaginięcia posiadał wszystkie części istotne wymagane dla ważności weksla, tj. określone w art. 1 i 2 (art. 101 i 102).
Jeżeli weksel, który zaginął, był wekslem niezupełnym, tj. wekslem in blanco, nie można w razie utraty weksla dochodzić praw wekslowych wobec niemożności uzupełnienia go, mimo orzeczenia uznającego weksel za umorzony. Orzeczenie takie ma w przypadku weksli in blanco tylko negatywne znaczenie pozbawiając znalazcę weksla, który nawet uzupełnił weksel, możności dochodzenia praw z tego weksla.
Komentarz do art. 104
Rosenblüth, s. 375:
Bagińska/Czarnecki, art. 104, Nb. 5:
Odpowiedzialność wystawcy weksla własnego jest niezależna od tego, czy weksel przedstawiono w terminie do zapłaty i czy dokonano protestu. Odpowiedzialność wystawcy weksla własnego jest niezależna od tego, czy weksel przedstawiono w terminie do zapłaty i czy dokonano protestu, a przedstawienie weksla do zapłaty ma tylko to znaczenie, że uzasadnia zwłokę dłużnika i powoduje odpowiedzialność za należności uboczne z art. 48 i 49.
Rosenblüth, s. 375:
Bagińska/Czarnecki, art. 104, Nb. 7:
Wystawca weksla własnego nie może zwolnić się od odpowiedzialności lub jej ograniczyć, gdyż byłoby to sprzeczne z bezwarunkowym przyrzeczeniem zapłaty sumy wekslowej.
Rosenblüth, s. 375:
Bagińska/Czarnecki, art. 104, Nb. 8:
Zakres odpowiedzialności wystawcy. Jeżeli wystawca weksla własnego płaci sumę wekslową w terminie płatności weksla przy przedstawieniu weksla do zapłaty, wówczas odpowiada jedynie za sumę wekslową bez żadnych należności ubocznych (art. 104 w zw. z art. 28 ust. 2).
Jeżeli wystawca weksla własnego nie zapłacił sumy wekslowej przy przedstawieniu weksla do zapłaty w terminie płatności, to popada w zwłokę, przez co zwiększa się rozmiar jego odpowiedzialności o to wszystko, czego można żądać na podstawie art. 48 i 49, czyli o odsetki, koszty protestu, koszty zawiadomienia, prowizję komisową i inne.
Rosenblüth, s. 376:
Bagińska/Czarnecki, art. 104, Nb. 9:
Od wystawcy weksla własnego można żądać zwrotu kosztów protestu, o ile protest sporządzono w odpowiednim czasie (art. 53) i o ile wystawca nie zamieścił na wekslu klauzuli „bez protestu” (art. 46).
Rosenblüth, s. 376:
Bagińska/Czarnecki, art. 104, Nb. 10:
Wystawca weksla własnego odpowiada za odsetki od dnia płatności, jeżeli weksel przedstawiono mu do zapłaty we właściwym terminie, tj. terminie wymagalności (art. 38). Jeżeli przedstawiono wystawcy weksel do zapłaty dopiero w terminie późniejszym, wówczas odpowiada za odsetki dopiero od dnia, w którym mu weksel przedstawiono do zapłaty. Doręczenie pozwu lub nakazu zapłaty nie ma znaczenia przedstawienia weksla, ponieważ nie polega na okazaniu pozwanemu oryginalnego weksla.
Rosenblüth, s. 377:
Bagińska/Czarnecki, art. 104, Nb. 15:
Wystawcy weksla własnego służą przeciwko posiadaczowi weksla zarzuty obiektywne oraz zarzuty osobiste w granicach art. 17. Wystawca weksla własnego może remitentowi przeciwstawić wszelkie zarzuty oparte na pozawekslowych stosunkach z nim, natomiast innym posiadaczom weksla może wystawca weksla własnego przeciwstawić zarzuty oparte na jego stosunkach osobistych z remitentem tylko wówczas, gdy posiadacz weksla, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.
Rosenblüth, s. 377:
Bagińska/Czarnecki, art. 104, Nb. 17-20:
Jeżeli weksel własny jest płatny w pewien czas po okazaniu, posiadacz weksla powinien przedstawić go wystawcy weksla własnego w celu umieszczenia na wekslu wizy.
Weksel należy przedstawić do wizowania w ciągu roku od dnia wystawienia, o ile wystawca lub indosanci nie oznaczyli innego terminu (art. 23). Wystawca może oznaczyć termin dłuższy lub krótszy, a indosanci mogą terminy te skrócić.
Niezachowanie terminu powoduje utratę przez posiadacza weksla własnego prawa do zwrotnego poszukiwania w stosunku do indosantów tego weksla. […]
Odmowę umieszczenia wizy lub daty przy wizie należy stwierdzić protestem. Jeżeli wystawca weksla własnego odmawia umieszczenia wizy lub daty przy wizie, odmowę należy stwierdzić protestem dokonanym w ciągu roku od daty wystawienia weksla. Protestu w tym przypadku należy dokonać przeciwko wystawcy weksla własnego, chociażby w wekslu był podany domicyliat.
Protest z powodu odmowy wizy lub zaopatrzenia jej datą powinien stwierdzać, że wystawcy weksla własnego weksel okazano i że bezskutecznie wezwano go do umieszczenia datowanej wizy albo że nie można było odnaleźć jego lokalu przedsiębiorstwa lub mieszkania.
Zaniedbanie sporządzenia protestu powoduje pozostawienie weksla bez ustalenia daty jego płatności i pociąga za sobą utratę przez posiadacza weksla prawa regresu przeciwko indosantom. […]
Od daty wizy lub w razie odmowy zamieszczenia wizy od daty protestu biegnie termin, w jakim po okazaniu weksel jest płatny. Przy obliczeniu tego terminu należy uwzględnić zasady podane w art. 36 i 73.
Środowisko naukowe ma tendencję do mylenia przejęcia treści (koncepcji, argumentacji, cytatów) ze zrobieniem kopiuj-wklej z tekstu. To pierwsze jest tylko nieetyczne. To drugie jest sprzeczne z prawem. W tym przypadku wszystko wskazuje na to, że z tytułu postu trzeba by usunąć pytajnik. Mam nadzieję, że sprawa będzie miała dalszy ciąg.
Z informacji, jakie do mnie dotarły wynika, że ciąg dalszy sprawy będzie…
W sensie że Pana pozwą, czy coś innego ciekawego?:)
Nic mi nie wiadomo, aby mieli mnie pozywać. Zresztą o co? 🙂
A czy autorzy komentarza wiedzą o sprawie? Mam nadzieję, że będzie część II tego wpisu, gdyż kaliber sprawy jest zbyt poważny.
Prawdopodobnie wiedzą – z tego co wiem, informacja dotarła już do wydawnictwa.
Ciekawi mnie jakie mogą być tego praktyczne konsekwencje – OK, ujawniliśmy fakty, środowisko się pośmiało, nie zmienia to jednak faktu, że komentarz ten (z różnych powodów) nadal może być pożądanym zakupem dla osób chcących doszkolić się z tej dziedziny. I tu pytanie – czy fakt, że jest to plagiat może uniemożliwić dalsze wydawanie i sprzedaż książki? Co z treściami obecnymi w Legalisie i temu podobnych? Czy zatem może być tak, że „psy szczekają, a karawana jedzie dalej”?
A Pan Czarnecki został wiceszefem PE. I o co tu chodzi, czy Pan dr Bucior jest pewien tego wszystkiego vide sprawa Obarka i przegranie przez Sochę i Debatę sprawy w sądzie apelacyjnym
Nie rozumiem – czego mam być pewien?
Nic mi nie wiadomo, aby M. Czarnecki został wiceszefem PE.
Czy odezwalo sie do Pana formalnie Wydawnictwo?
„Formalnie” – zabrzmiało złowieszczo 🙂
Nie, nikt się ze mną nie kontaktował.